loep

Wat is pneumokokkenziekte?

Een pneumokok is een bacterie die meestal in je neus en/of keel zit. Er bestaan meer dan 90 typen pneumokokken. Je kunt pneumokokken bij je dragen zonder dat je er ziek van wordt. Soms word je er wel ziek van.1 Pneumokokkenziekte is een verzamelnaam van ziekten die worden veroorzaakt door pneumokokken.2

Cijfers over pneumokokken

pneumokokken statistieken
Cijfers over pneumokokken

Pneumokokken in Nederland

Druk op de verschillende thema’s om meer te weten te komen over pneumokokken.

Gevolgen van pneumokokken

Je kunt verschillende ziekten krijgen van pneumokokken, bijvoorbeeld:2

  • Neus-bijholte-ontsteking
  • Oorontsteking
  • Longontsteking

We weten niet precies hoe vaak niet-invasieve pneumokkenziekte voorkomt. Dit komt omdat wanneer je dit hebt, je dat niet verplicht hoeft te melden bij je dokter. Een niet-invasieve pneumokokkenziekte kan bijvoorbeeld een longontsteking zijn. Er is wel een schatting gemaakt dat er ongeveer 60.000 tot 70.000 mensen zijn die niet-invasieve pneumokokkenziekte hebben.5

Als de bacterie in je bloed of zenuwstelsel terecht komt, noemen we dit invasieve pneumokokkenziekte. Je wordt dan ernstig ziek. Voorbeelden van invasieve pneumokokkenziekte zijn:2

  • Hersenvliesontsteking
  • Ernstige longontsteking
  • Bloedvergiftiging

Welke klachten krijg je van pneumokokkenziekte?

Per pneumokokkenziekte zijn de klachten verschillend. Voorbeelden van klachten zijn:2

  • Oorpijn
  • Koorts (soms met koude rillingen)
  • Kortademigheid
  • Pijn bij het ademhalen
  • Hoofdpijn
  • Nekstijfheid
  • Verwardheid
  • Verlies van bewustzijn

Hoe raak je besmet?

Zowel zieke als gezonde mensen kunnen pneumokokken verspreiden door:2

  • Te hoesten
  • Te niezen en te snuiten
  • Te zoenen
  • Aanraken na hoesten of niezen
  • Nauw contact met anderen

Wanneer iemand bijvoorbeeld hoest, komen er kleine druppeltjes met bacteriën en virussen in de lucht. Als je die kleine druppeltjes inademt, kun je besmet raken.2

Jezelf en anderen beschermen tegen pneumokokken

Je kunt jezelf tegen pneumokokken beschermen door:2

  • Afstand te houden van zieke mensen
  • Goed je handen te wassen
  • Je te laten vaccineren

Je kunt anderen beschermen tegen pneumokokkenziekte door in je elleboog te hoesten en te niezen.

Wie loopt een verhoogd risico op pneumokokkenziekte?

Iedereen kan een pneumokokkenziekte oplopen. Maar sommige mensen lopen meer risico dan anderen:1

  • Medische risicogroepen, mensen met een minder goed afweersysteem
  • Volwassenen vanaf 60 jaar
  • Kinderen onder de twee jaar

Loop jij een verhoogd risico?
Doe de check

Behandeling tegen pneumokokkenziekte

Heb je een pneumokokkenziekte, dan krijg je antibiotica. Soms moet je worden opgenomen in het ziekenhuis. Als je invasieve pneumokokkenziekte hebt, moet je altijd naar het ziekenhuis. Bij ongeveer 20 tot 25% van de volwassen patiënten met een invasieve pneumokokkenziekte is behandeling op de intensive care-afdeling nodig. Bij kinderen jonger dan vijf jaar is dit ongeveer 10%.2

De meeste mensen worden weer beter nadat ze een pneumokokkenziekte hebben gehad. Maar niet iedereen herstelt volledig: soms blijf je gezondheidsklachten houden. Bij volwassenen zijn dat bijvoorbeeld hart- en/of longproblemen. Bij kinderen zijn dat bijvoorbeeld doofheid, epilepsie of verlamming. Je kunt ook overlijden aan pneumokokkenziekte.2

Meer weten over hoe je je kunt beschermen tegen pneumokokken?
Lees hier meer

Veel antwoorden vind je bij de meestgestelde vragen.

  1. RIVM. Pneumokokken. 2023,Geraadpleegd 14 april 2023
  2. RIVM. Pneumokokkenziekte. 2021, Geraadpleegd 14 april 2023
  3. Longfond. Longziekten – longontstekingen, Geraadpleegd 14 april 2023
  4. Gezondheidsraad. Vaccinatie van ouderen tegen pneumokokken, Geraadpleegd 14 april 2023
  5. LCI richtlijn. https://lci.rivm.nl/richtlijnen/pneumokokkenziekte#risicogroepen, Geraadpleegd op 23 februari 2024